De “zuivere islam”, dat klinkt in deze tijd meteen griezelig in je oren. Omdat mensen als Wilders denken dat de échte islam fundamentalistisch is en gematigde islam niet bestaat – zal de zuivere islam wel helemaal gewelddadig zijn. Maar er zijn mensen die daar anders over denken.
Ik ben lid van Al Nisa, een stichting van Nederlandse moslimvrouwen. Over het hele land zijn er vrouwengroepen met bijeenkomsten. Maandelijks krijg ik een tijdschrift, en mijn activiteiten voor Al Nisa bestaan voornamelijk uit het lezen van het tijdschrift. Mijn verhouding met de islam is er een van interesse maar ook van verbazing en vervreemding. Omdat me zoveel vreemd is en soms ook tegen de borst stuit, probeer ik niet te oordelen maar vooral veel te lezen en te luisteren. Zo lees ik ook over de zoektocht van jongeren naar de ‘zuiver islam’. Ik kende een jonge Turkse vrouw die studeert, getrouwd is, haar eigen huishouden doet, haar niet Nederlands sprekende moeder overal mee naar toe neemt, en daarnaast is ze heel actief in Islam & Dialoog. Ze is streng gesluierd, niet echt spraakzaam maar organiseert wel veel ontmoetingen en contacten. Zij is, net als veel andere jongeren, op zoek naar de “zuivere islam”.
Valse profeten, valse religie – iedere godsdienst kent perioden en stromingen die valse profeten of valse kanten van de religie aanwijst – en aanspraak maakt op de echte, de ware, de zuivere religie. In onze eigen bijbel kennen we de verhalen van Noach, Lot, Mozes en de uittocht van de vleespotten van Egypte – ja ook het hele verhaal van Abraham is een zoektocht naar de ware religie. En het Nieuwe Testament: Jezus verzette zich tegen valse vormen van religie.
Veel jongeren zoeken de ‘zuivere islam’. Met zuivere islam bedoelen ze dan niet een radicale islam maar de islam zoals die ooit bedoeld was door Mohammed, voordat cultuur er invloed op kreeg. Ze proberen religie en cultuur van elkaar te scheiden, de voorschriften van hun ouders en imams staan ter discussie. Hun identiteit zoeken ze in authenticiteit en autonomie. Dat wil zeggen: veel jongeren zoeken een zuivere islam, omdat ze een poging doen om trouw te zijn aan hun eigen ik. De wijze van bestaan moet een weerspiegeling zijn van hun ‘echte’ identiteit en natuur. Ze volgen dus geen leefregels omdat de imams dat zeggen, of omdat het zo hoort – maar omdat ze dat zelf zo willen en voelen.
Bij meiden is er iets moois aan de hand. Meiden streven naar een meer gelijkwaardige positie. Dat doen ze niet door zich te verzetten tegen de islam of tegen de Nederlandse samenleving. Ze zetten de ‘zuivere islam’ in om te gebruiken tegen jongens die zich in hun ogen respectloos en niet-islamitisch gedragen. Ze zoeken naar een islam los van de culturele gewoonten van hun ouders. De zuivere islam stimuleert in hun ogen een gelijkwaardige positie van mannen en vrouwen. Juist omdat meisjes meer op hun gedrag en uiterlijk worden aangesproken, willen ze weten hoe het ‘echt’ zit.
Meisjes keuren de criminele activiteiten van jongens af en willen dat de jongens zich ook aan de normen van de islam houden. Natuurlijk, zij zullen als maagd het huwelijk ingaan – maar ze eisen dat van hun mannen ook. Dat jongens geen maagd meer hoeven te zijn noemen ze ‘cultuur’. Ze erkennen dat de islam vraagt om het dragen van de hoofddoek, maar stellen tegelijk dat het een keuze is die uit het hart moet komen. Volgens de zuivere islam kan het niet worden opgelegd door anderen. Islam biedt hen rust. Allerlei culturele gebruiken zoals die van hun ouders schuiven ze opzij. De islam is voor hen tegelijk een goede moslim zijn in de Nederlandse samenleving en ‘jezelf zijn’.
Diana Vernooij
terug naar: start
Dit is de site van Diana Vernooij