Ik moet een jaar of 13 geweest zijn, toen ik op zoek ging in de bibliotheek naar boeken over Zen. Geen idee waar die behoefte vandaan kwam. Ik kende niemand die aan zen deed, ik wist niet meer dan dat het oosters was en inspirerend – maar wie had me dat verteld?
Omdat mijn zusje in de hemel was, had ik een sterke band met bidden. Ook had ik een tante in de missie die met haar eigen handen ziekenhuizen bouwde. Ik zat op het jeugdkoor maar vond de kerk eigenlijk oervervelend. Ik zocht naar vervulling, er riep iets groots in me dat ik niet begreep. Ik vond geen boek over zen en durfde de juffrouw van de bibliotheek er ook niet naar te vragen.
Zoals zoveel pubers liep ik weg uit de kerk. Benauwend en saai vond ik het daar en "die hele religie was er toch alleen maar op uit om mensen te onderdrukken"- zoals ik dat toen formuleerde. Een tiental jaren later wist ik weer contact te maken met dat grootse verlangen in me. Ik kwam zoekend terug in de kerk, en vond uiteindelijk De Duif. Tegelijk ging ik nu echt op zoek naar zen.
Ik volgde mijn eerste zencursus op de Tiltenberg, het moederhuis van de katholieke Graalbeweging in Vogelenzang. Ik kreeg er les van Mimi Maréchal, een Graalvrouw die een aantal jaar in Japan had gewoond en gewerkt. Terug in Nederland nodigde ze haar Japanse zenleraren op de Tiltenberg uit. Ze was niet de eerste katholiek die enthousiast over zen was. Maar zij was het die op de Tiltenberg in de jaren ’70 het startschot gaf voor de interreligieuze dialoog tussen christendom en boeddhisme en een oecumene in zen.
Ik herinner me Mimi Maréchal als een zeer beminnelijke vrouw, die altijd aandacht had voor mensen. Zij was op een zachte manier doortastend in haar streven om zen in Nederland een plaats te geven. Tijdens de zenweekenden hield zij voordrachten – ik herinner me ze als schroomvol en warm, grootmoederlijk en vol mededogen. Ze stierf een paar jaar later.
Christa Anbeek schreef vorig jaar het boek Mimi en Akiko, dat gaat over de ontmoeting en samenwerking van deze Mimi en Akiko. Akiko verlaat het boeddhistisch huis in Japan om katholiek te worden en toe te treden tot de Nederlandse Graalbeweging. Mimi gaat met haar naar Japan om er een Graalafdeling op te richten. Tot Akiko’s afgrijzen ontdekt Mimi daar het boeddhisme, dat voor haar weer een belangrijke spirituele voedingsbodem wordt.
Het boek verhaalt van bijzondere ontmoetingen en levensvervullende vrouwenvriendschappen, over passie voor religie en mystiek en over de moed om je eigen pad te gaan. Het verhaal is zo uniek omdat het over een generatie vrouwen vertelt die gewend is haar licht onder de korenmaat te steken: “zo bijzonder was het nu ook allemaal niet”. Maar zo bijzonder was het allemaal wel.
Tegelijk met het boek ‘Mimi en Akiko’ van Christa Anbeek, heeft uitgeverij Asoka in 2005 de bundel voordrachten Eenvoudige wijsheid van Mimi Maréchal uitgegeven.
Diana Vernooij
terug naar: start
Dit is de site van Diana Vernooij