“Geloof jij in de liefde?”, is het thema dat ik koos voor de zomerviering in mijn kerk De Duif . Dapper noemde iemand dat, mijn relatie is immers uit. Maar, dacht ik meteen, daarmee is het geloof in de liefde toch niet verdwenen?
Wat doen we toch met relaties? Ik herinner me van eens toen ik een verliefdheid toeliet: ik accepteerde dat de ander mij pijn mocht doen en daarmee stelde ik mijn hart pas echt open. Eckhart Tolle zegt: “als je een relatie begint om gelukkig te worden, kom je bedrogen uit – als je een relatie wilt om ervan te leren, zal je succesvol zijn.” Ja, relaties zijn voor mij heel succesvol geweest in die zin: vliegwielen van veranderingsprocessen, deze laatste zeker ook. Het stemt me dankbaar en tegelijk maakt het verlies me mistroostig.
Nu pas, na een jaar, kan ik er naar kijken, nu de eerste schrik eruit is. Ik ken mezelf amper als vrouw zonder relatie. Ik bezie mezelf, wie was ik met relatie, wie ben ik alleen? Nog steeds met slierten verdriet – geen bitterheid, wel verbazing en ja verbijstering soms. Ik heb toch veel relaties: vriendinnen, familie, kennissen, facebookvrienden, buurkinderen, kind aan huis, ik leef niet alleen. Maar zelfs die relaties zijn anders nu ik “alleen” ben.
Het vreemde is, dat ik nu pas zie hoe ik was ín de relatie. Losgescheurd van mijn lief, zie ik hoe ik met alle vezels was verbonden en ook hoe ik met al die vezels gericht was op het welzijn van die ander. Lege nestsyndroom, denk ik bij mezelf, zoiets. Was dat te grote betrokkenheid of overkomt dit altijd degene die verlaten is? Ik herinner me andere relaties die ík toen heb verbroken – en daar overheerste het gevoel van vrijheid. Nu overheerst het ongeloof en, ja toch ook, een gevoel van vrijheid.
Ik las de ‘Ode aan de ex’ van David van Reybrouck in de Correspondent. Een mooie zoektocht naar de intense en veellagige verhoudingen die we overhouden aan onze vroegere geliefden. “Europa is het continent der exen” schrijft hij. Hij vermoedt dat er nergens anders zoveel exen rondlopen als gevolg van onze individuele vrijheid gecombineerd met het ideaal van de romantische liefde. Hoe prachtig is het niet om dan met zoveel exen, je ex in ere te houden. Hoe sterk als je de pijn kunt verdragen en je verleden niet hoeft te vermoorden in valse passies als bitterheid of boosheid? In de relatie voelde ik me geborgen én uitgedaagd.
Ik kijk naar het proces van verliefdheid. Het gaf me een deel van mezelf terug, een deel dat ik nog niet goed genoeg kende. De neiging is sterk dat onmiddellijk op de ander te projecten – hij / zij is degene die het mij geeft – en ik noem dat mijn relatie. En daar begint het gevecht. Tot ik kijk naar de ander en besef dat alles wat ik zie wel eens mijn eigen interpretatie zou kunnen zijn. Hier begint de echte bevrijding. Ik zie de zaden van de kwaliteiten die ik me nog niet heb eigen gemaakt en ik zie ook in de ander wat ik in mezelf hekel. Juist nu het uit is, zie ik dat. Ik zie wat ik leerde en ik zie waar het aan schortte.
Geloof jij in de liefde? Eigenlijk hoop ik nog steeds dat er een liefde komt die mij duurzaam gelukkig maakt. Maar ik weet weer dat relatie de leerschool van het leven is, die mij niet geeft wat ik wil maar geeft wat ik te leren heb.
Ik zal die zondag lieve muziek draaien en teksten spreken die je alleen maar kunt uiten met een open en warm hart.
17 juli 2015, Diana Vernooij
Schrijf je in voor de nieuwsbrief op: Zenpeacemakers Lage Landen.